Καμπάνιες κατά του Σχολικού Εκφοβισμού: Όταν το πείραγμα μετατρέπεται σε εφιάλτη
Ο σχολικός εκφοβισμός, ή αλλιώς bullying είναι ένα συχνό φαινόμενο της εποχής μας, που προκαλεί μεγάλο άγχος, και στα ίδια τα παιδιά-θύματα όπως και στους γονείς τους, που αντιμετωπίζουν συχνά το φόβο και την άρνηση του παιδιού τους να πάει στο σχολείο.
Το bullying θεωρείται μια πολυδιάστατη επιθετική συμπεριφορά, η οποία προέρχεται από παιδιά και μπορεί να είναι λεκτική, σωματική ή και ψυχολογική και που επαναλαμβάνεται με σκοπό να βλάψει, να πονέσει και να αναστατώσει το παιδί-θύμα, χωρίς το ίδιο να έχει προκαλέσει άμεσα αυτήν τη συμπεριφορά.
Οι δράσεις που περιελάμβανε είναι η διεξαγωγή μίας ευρωπαϊκής έρευνας με τη συμμετοχή 18.000 μαθητών Ββάθμιας εκπαίδευσης (5.000 παιδιά από 167 σχολεία σε όλη την Ελλάδα), η δημιουργία του ειδικού site antibullying.eu που θα εκφράζει την επίσημη ευρωπαϊκή προσέγγιση απέναντι στο πρόβλημα και θα λειτουργεί σαν σημείο άμεσης συμβουλευτικής υποστήριξης για τα παιδιά που με κάθε τρόπο έρχονται σε επαφή με το σχολικό εκφοβισμό.
Η καμπάνια δημιουργήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2010 και περιλαμβάνει αρκετές δράσεις, με πιο γνωστή τις φωτογραφίες ''Respect'' στις οποίες μικροί και μεγάλοι, σε φόντο λευκό, ποζάρουν με γραμμένη τη λέξη ''Σεβασμό'' στο σώμα τους.
Μια σημαντική νέα στρατηγική για την πρόληψη της παρενόχλησης εστιάζεται στον ισχυρό ρόλο των ''θεατών''. Ανάλογα με το πώς ανταποκρίνονται οι παρευρισκόμενοι, μπορούν είτε να συμβάλλουν στο πρόβλημα, γιατί όχι και στη λύση του. Οι θεατές παίζουν σπάνια ένα εντελώς ουδέτερο ρόλο, αν και μπορεί, τις περισσότερες φορές, να νομίζουν ότι διαδραματίζουν.
''Το Πορτραίτο στην Απάθεια'' δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε από Jillian Palmieri και αφορά σε ένα πρόγραμμα που ''χρησιμοποιεί'' και εκπαιδεύει μαθητές, τους τρίτους στον ενδοσχολικό εκφοβισμό, ώστε να το ή τα θύματα.
Ο σχολικός εκφοβισμός, ή αλλιώς bullying είναι ένα συχνό φαινόμενο της εποχής μας, που προκαλεί μεγάλο άγχος, και στα ίδια τα παιδιά-θύματα όπως και στους γονείς τους, που αντιμετωπίζουν συχνά το φόβο και την άρνηση του παιδιού τους να πάει στο σχολείο.
Το bullying θεωρείται μια πολυδιάστατη επιθετική συμπεριφορά, η οποία προέρχεται από παιδιά και μπορεί να είναι λεκτική, σωματική ή και ψυχολογική και που επαναλαμβάνεται με σκοπό να βλάψει, να πονέσει και να αναστατώσει το παιδί-θύμα, χωρίς το ίδιο να έχει προκαλέσει άμεσα αυτήν τη συμπεριφορά.
Η πιο διαδεδομένη μορφή του bullying είναι η λεκτική, δηλαδή πειράγματα, απειλές, προσβολές, και μετά ακολουθεί η σωματική μορφή με χτυπήματα, σπρωξίματα και κλοτσιές, όπως και η ψυχολογική του διάσταση, με την έννοια του κοινωνικού αποκλεισμού, της καταστροφής προσωπικών αντικειμένων, του εκφοβισμού, της διάδοσης φημών σχετικά με το θύμα.
Πρόκειται για μία πολύ ευαίσθητη κατάσταση, κατά την οποία το παιδί-θύμα, πολλές φορές, δε μπορεί να αναγνωρίσει τι συμβαίνει, δε μπορεί να εξηγήσει, για αυτό και παραμένει στο επίκεντρο, χωρίς βοήθεια.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα εντοπίζεται ένα τεράστιο έλλειμμα στο επίπεδο της παρέμβασης, καθώς δεν υπάρχουν ψυχίατροι, ψυχολόγοι αλλά και κοινωνικοί λειτουργοί στα σχολεία, ειδικότητες που καθίστανται απαραίτητες για να διαφανεί το κοινωνικό δίκτυο και να υπάρξει αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου του εκφοβισμού.
Tα τελευταία χρόνια το πρόβλημα άρχισε να γίνεται κατανοητό, καθώς γονείς και δάσκαλοι συνειδητοποίησαν πως ο σχολικός μικρόκοσμος δεν είναι τόσο αθώος, όσο πίστευαν. Άνθρωποι και φορείς αποφάσισαν να το καταπολεμήσουν και να δράσουν.
Καμπάνιες, εκστρατείες και μεμονωμένες προσπάθειες ξεπήδησαν για να επιβεβαιώσουν πως ήταν επιτακτική η ανάγκη να καταλάβουν τα παιδιά-θύματα πως δεν είναι μόνα τους στο δύσκολο δρόμο της βίας. Το NEWS 247 συγκέντρωσε και σας παρουσιάζει τις κυριότερες από αυτές:
ΕΛΛΑΔΑ
Με σύνθημα ''Όλοι σε θέση ενάντια στο σχολικό εκφοβισμό'' η εκστρατεία ''Beat Bullying'', την οποία υλοποίησε το Hope for Children σε συνεργασία με την εκπαιδευτική ψυχολόγο Δρ. Μόνικα Σιακού, είχε σκοπό να ευαισθητοποιήσει το κοινό και την εκπαιδευτική κοινότητα, όπως επίσης και να αναπτύξει τα εργαλεία εντοπισμού, πρόληψης και χειρισμού των φαινομένων εκφοβισμού.
Το πρωτοποριακό της εκστρατείας αυτής εναπόκειται στο γεγονός ότι η ψυχο-εκπαίδευση/ενημέρωση των παιδιών εντός του σχολικού χώρου γίνεται από συνομήλικους τους(peers).
Τα παιδιά τα οποία θα επιλέγονται και θα εκπαιδεύονται από ειδικούς επαγγελματίες για να λειτουργούν ως πρεσβευτές εναντίον του σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία, θα επιλέγονται βάσει τριών χαρακτηριστικών: α) αναγνωρισιμότητα, β) ικανότητα και γ) δημοτικότητα από συνομήλικους τους.
Η καμπάνια αποτελεί την κορύφωση ευρωπαϊκού προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν συνολικά έξι κράτη: Ελλάδα , Ιταλία, Βουλγαρία, Λετονία, Εσθονία, Λιθουανία με συντονιστή εταίρο το ''Χαμόγελο του Παιδιού''.
Οι δράσεις που περιελάμβανε είναι η διεξαγωγή μίας ευρωπαϊκής έρευνας με τη συμμετοχή 18.000 μαθητών Ββάθμιας εκπαίδευσης (5.000 παιδιά από 167 σχολεία σε όλη την Ελλάδα), η δημιουργία του ειδικού site antibullying.eu που θα εκφράζει την επίσημη ευρωπαϊκή προσέγγιση απέναντι στο πρόβλημα και θα λειτουργεί σαν σημείο άμεσης συμβουλευτικής υποστήριξης για τα παιδιά που με κάθε τρόπο έρχονται σε επαφή με το σχολικό εκφοβισμό.
Το ''ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ'' είναι ένα Δίκτυο συνεργασίας που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.).
Το συγκεκριμένο δίκτυο στοχεύει στην αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση της εκδήλωσης βίας μεταξύ μαθητών στο σχολείο ή σε άλλους χώρους, που συνδέονται με τη σχολική ζωή και καθημερινότητα.
Στοχεύει: στη δημιουργία ενός πλαισίου επιστημονικού και κοινωνικού διαλόγου, σχετικά με την κατανόηση του φαινομένου και τις τεχνικές παρέμβασης, αλλά και στην προώθηση της επιστημονικής έρευνας στον τομέα αναγνώρισης, πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου.
Στην επιμόρφωση και υποστήριξη των εκπαιδευτικών και άλλων επαγγελματιών γενικής και ειδικής αγωγής ''πρώτης γραμμής'', που ασχολούνται με παιδιά και εφήβους.
Στην ευαισθητοποίηση μαθητών, γονέων και ολόκληρης της κοινωνίας, σχετικά με το φαινόμενο και στην ενθάρρυνση της συγκρότησης και λειτουργίας συναφών δικτύων στις τοπικές κοινωνίες.
*Παρατηρητήριο για την Πρόληψη της Σχολικής Βίας
Η πιο πρόσφατη δράση έρχεται από το υπουργείο Παιδείας και πρόκειται για το παρατηρητήριο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σχολικής βίας, των φαινομένων εκφοβισμού και ρατσισμού.
Θα έχει ως αποστολή τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων για την πρόληψη της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, την ταυτοποίηση, τη μελέτη και τη διοχέτευση, προς διαχείριση, σε πιστοποιημένους φορείς περιστατικών σχολικής βίας και εκφοβισμού.
Οι δράσεις του Παρατηρητηρίου που θα αρχίσει να λειτουργεί μέσα στο τρέχον σχολικό έτος είναι η λειτουργία κέντρου καταγραφής περιστατικών, η εκπαίδευση διευθυντών σχολικών μονάδων ανά περιφέρεια, οι δράσεις αγωγής υγείας και δράσεις ευαισθητοποίησης μαθητών.
Ακόμα θα περιλαμβάνει τη λειτουργία κινητής μονάδας παρέμβασης, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού και Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), τη λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης για εκπαιδευτικούς, σε συνεργασία με ΕΨΥΠΕ και τη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας συμβουλευτικής, για εκπαιδευτικούς και εφήβους.
Τέλος θα πραγματοποιηθεί επιδημιολογική έρευνα για ανίχνευση και παρακολούθηση αντικοινωνικών συμπεριφορών στο σχολείο και πανελλήνια καμπάνια κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
GRIN Global Respect in Education είναι ένας διατλαντικός μη-κερδοσκοπικός οργανισμός που περιλαμβάνει ομάδες υποστήριξης. Η συγκεκριμένη εκστρατεία μάχεται για την κοινωνική και πολιτική ισότητα των ανθρώπων στην εκπαίδευση και επιδιώκει να σταματήσει τις διακρίσεις, την παρενόχληση και τον εκφοβισμό σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Με σύνθημα: ''Είμαστε όλοι μοναδικοί και είναι αυτή η μοναδικότητα που μας διαμορφώνει. Είμαστε ξεχωριστοί χάρη σε αυτή. Το να είσαι διαφορετικός δεν είναι κακό'' προσπαθεί να ενώσει τους ανθρώπους και να τους ευαισθητοποιήσει.
Η καμπάνια δημιουργήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2010 και περιλαμβάνει αρκετές δράσεις, με πιο γνωστή τις φωτογραφίες ''Respect'' στις οποίες μικροί και μεγάλοι, σε φόντο λευκό, ποζάρουν με γραμμένη τη λέξη ''Σεβασμό'' στο σώμα τους.
Το SPEAK UP είναι μία εκστρατεία που ξεκίνησε το 2002 από το Κέντρο Πρόληψης Νεανικής Βίας (Center to Prevent Youth Violence), στηριζόμενη στην αντίληψη ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων βίας, οι νέοι δέχονται απειλές πριν συμβούν βίαιες πράξεις.
Το SPEAK UP παρέχει μια καινοτόμο και αποτελεσματική γραμμή ευαισθητοποίησης, που το καθιστά ασφαλές και εύκολο για τους νέους, οι οποίοι μπορούν να αναφέρουν ανώνυμα τι τους συμβαίνει. Η ανωνυμία κρίνεται απαραίτητη για την αποφυγή μεγαλύτερων προβλημάτων, μετά τη δημοσιοποίηση της κατάστασης.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα αποδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο της εκστρατείας, καθώς η τηλεφωνική γραμμή έχει δεχθεί πάνω από 40.000 κλήσεις και έχει καταφέρει να συμβάλλει στην πρόληψη εκατοντάδων πράξεων βίας.
Πρόκειται για μία διαφημιστική καμπάνια η οποία προβάλλεται από την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τα περιοδικά. Ξεκίνησε το ''ταξίδι'' της το 2008 και έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης αναφορικά με τους ομοφυλόφιλους.
Η εκστρατεία δραστηριοποιείται και στο χώρο των σχολείων της Αμερικής, στα οποία παιδιά με τις παραπάνω προτιμήσεις αντιμετωπίζονται ρατσιστικά, λόγω των επιλογών τους. Σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά στο σχολείο αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα και γίνονται ευκολότερα θύματα εκφοβισμού και υποτιμητικών σχολίων.
Λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, σχεδόν οι μισοί από τους μαθητές των αμερικάνικων σχολείων έχουν υποστεί σωματική κακοποίηση. Η εκστρατεία επιδιώκει να περιορίσει, γιατί όχι και να εξαλείψει τις προσβλητικές φράσεις-ομοφοβική διάλεκτο, όπως: ''αυτό είναι τόσο gay''. Το 2008 το Think Before You Speak κέρδισε το ''Ad Council's Gold Bell award'' για την Καλύτερη Διαφημιστική Καμπάνια.
Ο σχολικός εκφοβισμός περιλαμβάνει εκτός από το δίδυμο θύτης-θύμα, ακόμα μία ομάδα ανθρώπων, εκείνων που είναι αυτόπτες μάρτυρες των γεγονότων. Ο ρόλος των παρευρισκόμενων καθίσταται πρωταρχικός στην πρόληψη της βίας, είτε είναι λεκτική, είτε σωματική, είτε ψυχολογική.
Μια σημαντική νέα στρατηγική για την πρόληψη της παρενόχλησης εστιάζεται στον ισχυρό ρόλο των ''θεατών''. Ανάλογα με το πώς ανταποκρίνονται οι παρευρισκόμενοι, μπορούν είτε να συμβάλλουν στο πρόβλημα, γιατί όχι και στη λύση του. Οι θεατές παίζουν σπάνια ένα εντελώς ουδέτερο ρόλο, αν και μπορεί, τις περισσότερες φορές, να νομίζουν ότι διαδραματίζουν.
Στόχος του προγράμματος είναι η αποτελεσματική πρόληψη, αλλά και η επαγρύπνηση όλων των μαθητών για το τι συμβαίνει γύρω τους, στο σχολικό περιβάλλον. Το μήνυμα της καμπάνιας συμπυκνώνεται στην εξής φράση: ''Η σιωπή και η απάθεια δεν είναι λύση''.
Όταν οι παρευρισκόμενοι καταφέρουν να κατανοήσουν τη δύναμη που έχουν, τότε θα επηρεάσουν θετικά τις ζωές εκείνων που είναι θύματα εκφοβισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου